İşletim Sistemi Temel Özellikleri Konu Anlatımı

1) Bilgisayarı Açma

Kasa üzerinde bulunan açma düğmesine basınız.

Eğer masaüstü bilgisayar kullanıyorsanız monitörü de açmanız gerekir. 

Bunun için monitör üzerinde yer alan açma düğmesine basınız.

NOT: Masaüstü bilgisayarlarda kasa ile monitör birbirinden bağımsız çalışır.

Masaüstü

Bilgisayar açıldığında karşınıza çıkan penceredir.

Masaüstünde çeşitli bilgisayar simgelerinin yanında, dosyalar, klasörler ve çeşitli program kısayolları bulunur.

Masaüstünün alt tarafında ise görev çubuğu yer alır.

Masaüstünde Simge Yerleştirme/Düzenleme

Masaüstünde boş bir yerde sağ tıkla - Görünüm - Otomatik Düzenle

Otomatik Düzenle seçildiğinde simgeler ekranın solunda sıralanır ve masaüstünde istediğiniz yere serbestçe taşıyamazsınız. Aynı yolu kullanarak Otomatik Düzenle özelliğini kaldırabilirsiniz.

Masaüstünde Simge Yerleştirme/Düzenleme

Masaüstünde boş bir yerde sağ tıkla - Sıralama Ölçütü - Ad-Boyut-Öge Türü-Değiştirme tarihi seçeneklerinden birini tıklayıp sıralayabilirsiniz.

Masaüstünde boş bir yerde sağ tıkla - Görünüm - Masaüstü Öğelerini Göster seçeneği ile simgeleri gösterip gizleyebilirsiniz.

Masaüstüne Hızlı Erişim

Görev çubuğundaki “Masaüstünü Göster” simgesine tıklayarak

Windows + D tuşlarına basarak

Görev çubuğunda boş bir yerde sağ tıkla 🡪 Masaüstünü Göster

Bilgisayarı Kapatmak

1. Başlat - Aç/Kapa - Bilgisayarı Kapat

2. Başlat menüsü sağ tıkla - Bilgisayarı veya oturumu kapatın – Bilgisayarı Kapat

3. Masaüstünde hiçbir pencere açık değilken

Alt + F4 tuşlarına basıp “Kapat”a tıklayarak

4. Ctrl + Alt + Delete - Aç/Kapa - Bilgisayarı Kapat

Yeniden Başlatmak

Başlat - Aç/Kapa - Yeniden Başlat

Başlat menüsü sağ tıkla - Bilgisayarı veya oturumu kapatın – Yeniden Başlat

WINDOWS’TA PENCERE ÖZELLİKLERİ

Pencere Açmak

Simge üzerinde çift tıklayarak

Simgeyi seçip “Enter” tuşuna basarak

Simge üzerinde sağ tıklayıp açılan kısayol menüsünden “Aç” komutunu tıklayarak

Başlık Çubuğu

Menü Çubuğu

Adres Satırı

Gezinti

Bölmesi

Pencere

İçeriği

Gezinti

Düğmeleri

Durum Çubuğu

Şerit

Pencereyi Kapatmak

Pencerenin sağ üst köşesindeki “x” simgesini tıklayarak

Alt + F4 tuşlarına basarak

Dosya menüsünden “Kapat” komutunu tıklayarak

Başlık çubuğu üzerinde fareyle sağ tıklayıp “Kapat” komutunu tıklayarak

En altta görev çubuğunda pencerenin simgesini sağ tıklayıp “Kapat” komutunu tıklayarak

Pencereyi Simge Durumuna Getirmek

En altta görev çubuğundaki açık olan pencerenin simgesine tıklayarak

Pencerenin sağ üst köşesindeki “_” simgesini tıklayarak

Başlık çubuğu üzerinde fareyle sağ tıklayıp “Simge Durumuna Küçült” komutunu tıklayarak

Windows + D tuşlarına basarak da açık olan tüm pencereleri simge durumuna getirebilirsiniz.

Pencereyi Ekrana Kaplatmak

Pencerenin sağ üst köşesindeki “□” simgesini tıklayarak

Farenin sol tuşu ile başlık çubuğunu masaüstünün üst kısmına sürükleyip dokundurarak

Başlık çubuğunu çift tıklayarak

Başlık çubuğu üzerinde fareyle sağ tıklayıp “Ekranı Kapla” komutunu tıklayarak

Pencereyi Önceki Boyuta Getirmek

Ekranı tam kaplayan pencerenin önceki boyuta getirilmesi yukarıdaki adımların aynısı yapılarak uygulanır. “Ekranı Kapla” yerine “Önceki Boyut” komutu tıklanır.

Pencere Boyutu Ayarları

Tam ekran görünümünde boyutlandırma yapılamaz. Bu yüzden pencere “Önceki Boyut” görünümünde olmalıdır.

Pencerenin genişliğini veya yüksekliğini değiştirmek için fare imlecini pencerenin herhangi bir kenarına veya köşesine getirin. Fare imleci çift yönlü ok işareti şeklini aldığında sol tuşa basılı tutup boyutunu ayarlayın.

Pencereyi Ekranda Taşıma

Fare imleci başlık çubuğunun üzerinde iken farenin sol tuşuna basılı tutun, pencereyi ekranda istediğiniz yere taşıyıp tuşu bırakın.

Kaydırma Çubukları

Açtığınız penceredeki görüntüler ekrana sığmadığında pencerenin sağ ve alt taraflarında dikey ve yatay kaydırma çubukları ortaya çıkar. Bunları hareket ettirerek sayfaların görünmeyen kısımlarını görebilirsiniz.

Kaydırma çubuğunu kaydırma oklarını tıklayarak ya da kaydırma çubuğunu fare ile tutup sürükleyerek kullanabilirsiniz.

Kaydırma çubuklarının görevini yön tuşları ve PageUp, PageDown tuşlarıyla da yapabilirsiniz.

Masaüstüne Kısa Yol Ekleme

Kısayolunu oluşturmak istediğiniz dosya, klasör veya simgeyi sağ tıklayıp açılan pencerede

Gönder - Masaüstü (Kısa yol oluştur) komutunu tıklayarak

Başlat menüsünden “Tüm Programlar”ın olduğu listeden veya alt menülerden bir simgeyi farenin sol tuşu ile tutup masaüstünde boş bir yere doğru sürükleyin.

Masaüstünde sağ tıkla - Yeni - Kısayol - Gözat - Simge seç - Kısayol ismi

Pencere Menüleri

Pencere içinde yapabileceğiniz her türlü işlemi, menü seçeneklerinden, hızlı erişim araç çubuğundan, kısayol tuşlarını kullanarak ve Alt + tuş fonksiyonlarını kullanarak yapabilirsiniz.

Hızlı Erişim Araç Çubuğu

Pencere menülerinde sık kullandığınız komutları sağ tıklayarak Hızlı Erişim Araç Çubuğuna ekleyebilirsiniz.

Pencerelerin Masaüstü Görüntü Çeşitleri

Aynı anda birden çok pencereyi ekranınızda görebilirsiniz. Bir tarafta Word Penceresi açıkken diğer tarafta internetten bir video izleyebilirsiniz. Üç çeşit masaüstü görüntü şekli vardır:

1) Pencereleri Basamakla: Pencereleri basamak şeklinde sıralar.

2) Pencereleri Üst Üste Göster

3) Pencereleri Yan Yana Göster

Yatay-Dikey-Basamaklı Görünümler

Ekranda açmak istediğiniz birden fazla dosya, klasör veya programı açın.

Açılan dosyalardan bir tanesi ekranda görünür durumda olsun

Görev çubuğunda boş bir yerde sağ tıklayın.

Görünüm türlerinden “Pencereleri Basamakla”, “Pencereleri Üst Üste Göster”, “Pencereleri Yan Yana Göster” seçeneklerinden istediğinizi seçin.

Ekranda iki pencereyi yan yana göstermek istiyorsak pencerelerden birini başlık çubuğundan tutup masaüstünün sol kenarına, diğerini ise masaüstünün sağ kenarına vurup bırakın.

Pencereler Arası Geçiş

Görev çubuğu üzerinde geçiş yapmak istediğimiz pencerenin simgesini tıklayarak

Ekranda birden fazla pencere varsa geçiş yapmak istediğiniz pencerenin herhangi bir yerini tıklayarak. (Tıkladığınız pencere aktif olacaktır ve Başlık çubuğunun rengi daha parlak ve belirgin hâle gelecektir)

Alt + Tab tuşlarına basarak: “Alt” tuşuna basılı tutarken “Tab(Sekme)” tuşuna istediğiniz pencere seçili hâle gelene kadar basın, istediğiniz pencere seçili hâle geldiğinde “Alt” tuşunu bırakın.

Alt + Esc tuşlarına basarak

BAŞLAT MENÜSÜ VE GÖREV ÇUBUĞU

BAŞLAT MENÜSÜ VE GÖREV ÇUBUĞU

Başlat menüsü ve Görev Çubuğu ekranın en alt satırında yer alır. Başlat menüsü içinde bilgisayarınızda ulaşmak istediğiniz her şeyi bulabilirsiniz. Görev Çubuğu bölümünde, bilgisayarda açık olan pencereleri, kısa yoldan ulaşabileceğiniz simgeleri veya bilgisayarda arka planda çalışan programları görebilirsiniz.

Başlat Menüsüne Hızlı Erişim Seçenekleri

Başlat düğmesine tıklayarak

Windows tuşuna basarak

Ctrl + Esc tuşlarına basarak

Başlat Menüsüne Program Eklemek

Eklemek istediğiniz simgeyi: 

Sağ tıkla - Başlangıç ekranına sabitle

Başlat Menüsünü Temizlemek

1) Başlat 

2) Temizlemek istenilen simgeyi sağ tıkla

3) Başlangıçtan Kaldır

En Son Kullanılan Belgeleri Silme

Görev Çubuğu sağ tıkla - Görev çubuğu ayarları - Başlat (Sol Menü) - En son açılan ögeleri Başlangıç menüsündeki veya görev çubuğundaki Atlama Listeleri’nde ve Dosya Gezgini Hızlı Erişimi’nde göster – Kapalı duruma getirilir.

En Son Kullanılan Belgeleri Silme

Belgelerin hepsini değil de tercih ettiğinizi silmek istiyorsanız:

Görev Çubuğu simge sağ tıkla - Son kullanılanlar kısmında simgeyi sağ tıkla - Bu Listeden Kaldır

Bilgisayarın Kilitlenmesi

Bazen çalışma esnasında bilgisayarınız kilitlenebilir, hiçbir işlem yapamayabilirsiniz. Çalışmayan programı sonlandırmak için:

Ctrl + Alt + Delete - Görev Yöneticisi - Çalışmayan programı seç - Görevi sonlandır

Bu durumda bilgisayarınızı yeniden başlatmak için:

Ctrl + Alt + Delete - Aç/Kapa - Yeniden Başlat

Birinci yöntemle bilgisayarınızı yeniden başlatamazsanız, bilgisayarınızda bulunan “Açma-Kapama” düğmesine basmanız gerekir.

Beklemeye Alma

Bilgisayarda belli bir süre çalışmayacaksanız ama bilgisayarınızı da kapatmak istemiyorsanız bu seçeneği seçebilirsiniz. Bu seçenekte ekran görüntünüz kapanır, sabit diskiniz durur, işlemciniz fonksiyonlarını yavaşlatır. Böylece bilgisayarınız minimum güçte çalışır.

1) Başlat - Aç/Kapa – Uyku

2) Başlat menüsü sağ tıkla - Bilgisayarı veya oturumu kapatın - Uyku

Oturumu Kapatmak

Programlarınızı kapatıp oturumu kapatmayı veya programları açık bırakıp başka bir kullanıcıya geçiş yapmayı sağlar.

1) Ctrl + Alt + Delete – Oturumu Kapat

2) Başlat menüsü sağ tıkla - Bilgisayarı veya oturumu kapatın - Oturumu Kapat

3) Oturumu kapatmak için “Oturumu Kapat”, başka bir kullanıcıya geçiş yapmak için “Kullanıcı Değiştir” düğmesine tıklanır.

Ctrl + Alt + Delete

GÖREV ÇUBUĞUNUN AYARLARI

Başlat Menüsünü ve Görev Çubuğunu Taşımak

Görev çubuğunu taşımak için öncelikle Görev Çubuğu’nun kilitli olmaması gerekir. Eğer kilitliyse:

Görev çubuğunda boş bir yerde sağ tıkla 🡪 Görev Çubuğunu Kilitle seçeneğinin işaretini kaldır.

Görev çubuğunda boş bir alanda farenin sol tuşuna basılı tutarak Görev Çubuğunu taşımak istediğiniz yere taşıyıp tuşu bırakın. Görev çubuğunu ekranın sağına, soluna, altına veya üstüne taşıyabilirsiniz.

Başlat Menüsü Sağda

Başlat Menüsü Üstte

Başlat Menüsü Solda

Başlat Menüsünü ve Görev Çubuğunu Gizlemek

Görev Çubuğu’nun boş bir yerinde sağ tıkla – Görev çubuğu ayarları - Masaüstü modunda görev çubuğunu otomatik olarak gizle’yi açık duruma getir.

Başlat 🡪 Denetim Masası 🡪Görünüm ve Kişiselleştirme 🡪 Görev Çubuğu ve Başlat Menüsü 🡪 Görev Çubuğu Sekmesi 🡪 Görev çubuğunu otomatik olarak gizle’yi işaretle

Görev Çubuğu Simgeleri

Görev çubuğunun sol tarafında bulunan Görev Çubuğu Simgeleri, size çalışma kolaylığı sağlar. Bu alana yerleştireceğiniz programlara hızlı bir şekilde ulaşabilirsiniz.

Görev Çubuğuna Simge Eklemek

Hızlı Başlat alanına eklemek istediğiniz simgeyi sağ veya sol tuş ile tutup görev çubuğunda Görev Çubuğuna sürükleyin.

Eklemek istenilen simgeyi sağ tıkla - Görev Çubuğuna sabitle

Görev Çubuğunu Kilitlemek/Açmak

Görev çubuğunun boyutlarının değiştirilmesini, ekranda başka bir yere taşınmasını engellemek için, Görev Çubuğunu kilitleyebilirsiniz.

Görev Çubuğunda boş bir yere sağ tıkla 🡪Görev Çubuğunu kilitle seçeneğini işaretle

Aynı yöntemi kullanarak kilidi açabilirsiniz.

Görev Çubuğunun Boyut Ayarı

Fare imlecini Görev Çubuğuyla masaüstünün birleştiği yere getirin. İmleç çift yönlü ok şeklini aldığında farenin sol tuşuna basılı tutarak genişleteceğiniz yöne doğru sürükleyip istediğiniz anda tuşu bırakın.

Not: Görev Çubuğunun Boyut Ayarını yapabilmek için Görev Çubuğunun kilidi açık olmalıdır.

70

Görev Çubuğunda Saati Gizlemek/Göstermek

Görev Çubuğu’nun boş bir yerinde sağ tıkla - Görev çubuğu ayarları - Sistem Simgelerini Aç veya Kapat (Bildirim Alanı) - Saat: Açık/Kapalı

Başlat - Denetim Masası - Görünüm ve Kişiselleştirme - Görev Çubuğu ve Gezinti - Sistem Simgelerini Aç veya Kapat (Bildirim Alanı) - Saat: Açık/Kapalı